Ruhul Beyandan Kıssalar ve Hisseler

Bir Celveti şeyhi ve müfessir olan İsmail Hakkı Hazretlerinin hayatının büyük bir kısmı Bursa'da geçmiştir. Osman Fazlı Efendi'nin İsmâil Hakkı'yı Bursa'ya halife olarak tayin etmesi üzerine (Mayıs 1685), Bursa Ulucami ve diğer bazı camilerde vaaz vermeye başlamış, Kur'ân-ı Kerîm'i Fâtiha'dan başlayarak tefsir etmiştir. Vaazlarında söylediklerine tasavvufî yorumlar ekleyip şiirler zikrederek ve Arapça olarak yazıya geçirmeye başlayan İsmail Hakkı Hazretleri, bu şekilde Rûhu'l-Beyân adlı tefsirini meydana getirmiştir. Bu tefsirini Cemâziye'l-evvel 1117'de (Eylül 1705) tamamlamıştır. Son yıllarını da irşad faaliyeti ve eser telifiyle geçiren İsmâil Hakkı 9 Zilkade 1137'de (20 Temmuz 1725) vefat etmiştir. Kabri Tuzpazarı'nda yaptırdığı caminin kıble tarafındadır. Elinizdeki bu eser, Osmanlı'nın bir dönemine şahitlik eden bir alimin, nadide bir tefsirinde geçen menkıbe ve kıssa seçkisini muhtevi olması açısından önemlidir.